Πως η άνοδος της Ασίας θα ευνοήσει τα logistics (και) στην Ελλάδα

Οι εξελίξεις στον διεθνή χώρο σε ότι αφορά το παγκόσμιο εμπόριο και τα logistics είναι σημαντικές και δημιουργούν σημαντικές ευκαιρίες για την χώρα μας.

Καθ’ ολη σχεδόν την διάρκεια του περασμένου αιώνα, οι Ηνωμένες Πολιτείας της Αμερικής ήταν ο βασικός εμπορικός εταίρος της Ευρώπης και συνάμα με το γεγονός ότι η βιομηχανική βάση της Ευρώπης βρισκόταν στην δυτική Ευρώπη, η κύρια διαδρομή εμπορίου ήταν μεταξύ των λιμένων της βόρειας Ευρώπης με την ανατολική ακτή των ΗΠΑ.

Τα λιμάνια της Βόρειας Ευρώπης αναπτύχθηκαν σημαντικά, συνδέθηκαν με το σιδηροδρομικό δίκτυο και το δίκτυο των ποτάμιων μεταφορών και δημιούργησαν τις συνθήκες για να γίνουν κέντρα logistics.

Καθώς δε τα λιμάνια της Μεσογείου είχαν δημόσιο χαρακτήρα, όχι μόνο στον φορέα σχεδιασμού και εποπτείας του λιμένα, αλλά και στην λειτουργία των τερματικών σταθμών, η παραγωγικότητα και η αξιοπιστία τους υστερούσε των λιμανιών της βόρειας Ευρώπης.

Αποτέλεσμα αυτής της κατάστασης ήταν φορτία που ερχόταν, από μέσω του Σουέζ, να εκφορτώνονται στα λιμάνια του Βορά, ακόμα και αν ο τελικός τους προορισμός ήταν νότια των Άλπεων, δημιουργώντας και περιβαλλοντικά προβλήματα στο ήδη κορεσμένο οδικό δίκτυο της Ευρώπης.

Ο ρόλος Ασίας και Μέσης Ανατολής ως εμπορικών εταίρων της Ευρώπης

Η κατάσταση αυτή σαφώς έχει αλλάξει. Τα περισσότερα λιμάνια της Μεσογείου, όπως και το λιμάνι του Πειραιά λειτουργούν πια με άλλο καθεστώς, προσφέροντας καλύτερες υπηρεσίες και οι ροές μέσω του Σουέζ έχουν αυξηθεί, καθώς ο ρόλος των χωρών της Ασίας και της Μέσης Ανατολής, ως εμπορικών εταίρων της Ευρώπης, μεγεθύνεται συνεχώς.

Η κατάσταση αυτή σύμφωνα με όλα τα σενάρια θα συνεχίσει στις επόμενες δύο δεκαετίες, καθώς σταδιακά η οικονομική κυριαρχία της Κίνας και της Ινδίας θα εδραιώνεται.

Η Κίνα από μόνη της εκτιμάται ότι το 2030 θα κατέχει το 20% του παγκόσμιου ΑΕΠ. Ταυτόχρονα, παρατηρείται και μια σταδιακή μετατόπιση του βιομηχανικού κέντρου της Ευρώπης προς τα ανατολικά, λόγω της διεύρυνσης της ΕΕ και της οικονομικής ανάπτυξης της Ρωσίας.

Τα δεδομένα αυτά δημιουργούν νέες προοπτικές σε ότι αφορά τη δυνατότητα τροφοδότησης της Ευρώπης από τα λιμάνια της Μεσογείου και της Μαύρης Θάλασσας.

Όμως για να πραγματοποιηθεί αυτή η στρατηγικής σημασίας μεταβολή των ροών απαιτούνται σημαντικές βελτιώσεις, όχι μόνο στην λειτουργία των λιμένων και όλων των μέσων που διασυνδέονται με αυτά, κυρίως όμως σε όλες τις δημόσιες υπηρεσίες που σχετίζονται με την διεκπεραίωση και την διακίνηση των εγγράφων και διατυπώσεων.

Στην πρόσφατη έκθεση της Παγκόσμιας Τράπεζας για την απόδοση του τομέα των Logistics (Logistics Performance Index 2012), η χώρα μας καταλαμβάνει της 69^η θέση, ενώ στον επιμέρους δείκτη για την  αποτελεσματικότητα των τελωνειακών και άλλων αρχών στις υπηρεσίες ελέγχου η χώρα μας καταλαμβάνει την 94^η θέση.

Είναι προφανές ότι απαιτούνται ριζικές και διαρθρωτικές αλλαγές για να επωφεληθούμε των σημαντικών ευκαιριών που παρουσιάζονται. Από μας εξαρτάται αν θα τις υλοποιήσουμε ή μη.

Στράτος Παπαδημητρίου

(καθηγητής Μεταφορών και Logistics στο τμήμα Ναυτιλιακών Σπουδών του Πανεπιστημίου Πειραιά)