Ο
«κύβος ερρίφθη». Το Ταμείο Αποκρατικοποιήσεων (ΤΑΙΠΕΔ) προωθεί στη
Βουλή το σχέδιο προκήρυξης του διαγωνισμού για την πώληση του ΟΛΠ.
Αυτό αναφέρεται στη διάθεση του 67% του μετοχικού κεφαλαίου (το δημόσιο κατέχει συνολικά το 74,14%), παρά τις αντιδράσεις, τόσο του διευθύνοντος συμβούλου του οργανισμού, Γιώργου Ανωμερίτη, όσο και των εργαζομένων (ΟΜΥΛΕ).
Την περίοδο αυτή, η κεφαλαιοποίηση του ΟΛΠ, βάσει Χρηματιστηρίου, ανέρχεται στα 450 εκατ., με την μετοχή να κυμαίνεται κοντά στα 18 ευρώ. Το 2014, ο ΟΛΠ αναμένει έσοδα 119 εκατ. και κέρδη προ φόρων 15 εκατ.
Από την αποκρατικοποίηση του λιμένος Πειραιά, το ΤΑΙΠΕΔ προσδοκά σε άμεσα εισπρακτικά οφέλη, με την ναυτιλιακή αγορά
να θεωρεί ως «ακλόνητο φαβορί» του διαγωνισμού την κινεζική Cosco.
Πάντως, το Ταμείο Αποκρατικοποιήσεων επιθυμεί την κάθοδο στο διαγωνισμό
κι άλλων υποψηφίων, προκειμένου να μεγιστοποιηθεί η αποτίμηση του ΟΛΠ.
Η
Βουλή καλείται να επικυρώσει ή να τροποποιήσει το προτεινόμενο σχέδιο
και γι’ αυτό το λόγο, στελέχη του ΤΑΙΠΕΔ θα πραγματοποιήσουν, εντός της
εβδομάδας, σχετική εισήγηση προς την Επιτροπή Οικονομικών της Βουλής.
Τα επιχειρήματα του ΤΑΙΠΕΔ
Σύμφωνα
με στελέχη του ΤΑΙΠΕΔ, προτάθηκε η μέθοδος πώλησης της πλειοψηφίας των
μετοχών και όχι η παραχώρηση επιμέρους δραστηριοτήτων για τους
ακόλουθους λόγους:
-Ο
ΟΛΠ έχει ήδη αποκρατικοποιηθεί με την είσοδό του στο Χρηματιστήριο
Αθηνών το 2003, ενώ στο μετοχικό του κεφάλαιο συμμετέχουν ιδιώτες
επενδυτές με ποσοστό 25%.
Παράλληλα,
το 2008 παραχωρήθηκαν στην Cosco σημαντικά τμήματα του λιμένα (προβλήτα
2, ανατολική πλευρά προβλήτα 3), που αποτελούν το 75% της συνολικής
εκτιμώμενης αξίας του ΟΛΠ.
-Η
παραχώρηση της εκμετάλλευσης των προβλητών 2 και 3 του Πειραιά σε
ιδιώτες επενδυτές (Cosco) συνέβαλε στην ανάπτυξη του Πειραιά, αφού από
την 11η θέση κατάταξης στην περιοχή της Μεσογείου, έχει ανέβει στη 3η,
ενώ μέχρι το 2016 αναμένεται να καταλάβει την πρώτη.
Η
ανέλιξη αυτή αναβαθμίζει τη γεωοικονομική και γεωπολιτική θέση της
χώρας, ενώ δημιουργεί βιώσιμες θέσεις εργασίας, καθώς και ασφαλιστικά
και φορολογικά έσοδα. Η σκοπούμενη περαιτέρω αποκρατικοποίηση του ΟΛΠ,
που αποτελεί το τελευταίο στάδιο, αναμένεται να συμβάλλει σημαντικά στην
ανάπτυξη του λιμένα του Πειραιά, καθιστώντας τον πρωταγωνιστή σε
διεθνές επίπεδο.
-Με δεδομένα τα παραπάνω, η πώληση μετοχών (67%) αποτελεί τη βέλτιστη λύση για το ελληνικό Δημόσιο. Σήμερα, υπάρχει επιλεκτικό επενδυτικό ενδιαφέρον για ορισμένες, αλλά όχι κατ’ ανάγκη όλες, τις επιμέρους δραστηριότητες.
Με
την πώληση των μετοχών, διασφαλίζεται ότι ο επενδυτής θα αναλάβει και
θα έχει κίνητρο ανάπτυξης σε όλες τις δραστηριότητες του λιμανιού
(προβλήτας 1, car terminal, ακτοπλοΐα, κρουαζιέρα, ναυπηγοεπισκευή).
Περαιτέρω,
η πώληση ισχυρού πλειοψηφικού πακέτου αναμένεται να τονώσει το
ανταγωνιστικό ενδιαφέρον της διαγωνιστικής διαδικασίας και να βελτιώσει
ουσιαστικά το προσδοκώμενο αντάλλαγμα για το Δημόσιο.
-Ο
ΟΛΠ είναι παραχωρησιούχος του λιμένα μέχρι το 2052, με σύμβαση
παραχώρησης μεταξύ εταιρίας και ελληνικού Δημοσίου. Κατά συνέπεια, η
αποκρατικοποίηση αφορά στη μεταβίβαση της παραχώρησης. Οι υποδομές
ανήκουν στο Ελληνικό Δημόσιο και δεν πωλούνται.
-Μέσα από την προτεινόμενη διαδικασία, μεταφέρονται αυτόματα στο νέο επενδυτή οι υφιστάμενες εργασιακές σχέσεις που υπάρχουν αυτή τη στιγμή στον ΟΛΠ.
Αντιθέτως,
με τη μέθοδο της παραχώρησης δραστηριοτήτων, οι υφιστάμενες εργασιακές
σχέσεις δεν μεταφέρονται, κάτι που συνέβη και με την επιμέρους
παραχώρηση στην Cosco.
-Παράλληλα,
με τη διαγωνιστική διαδικασία θα δρομολογηθεί από το ελληνικό Δημόσιο η
επαναδιαπραγμάτευση της υφιστάμενης σύμβασης παραχώρησης προκειμένου να
εναρμονιστεί με τις βέλτιστες πρακτικές της αγοράς.
-Εκτός
του τιμήματος από την πώληση των μετοχών, το Ελληνικό Δημόσιο θα
εξακολουθήσει να εισπράττει και το ετήσιο αντάλλαγμα της σύμβασης
παραχώρησης, όπως θα διαμορφωθεί μετά την αναθεώρηση. Επιπλέον, στο
πλαίσιο της διαγωνιστικής διαδικασίας θα διατηρήσει το δικαίωμα
συμμετοχής στην μελλοντική υπεραξία του επενδυτή.
-Σε
καμία περίπτωση δεν πωλούνται οι λιμενικές εγκαταστάσεις, ενώ βασική
προϋπόθεση για την αποκρατικοποίηση αποτελεί η ύπαρξη ισχυρού θεσμικού
πλαισίου και ρυθμιστικής αρχής, προκειμένου να διασφαλιστεί η ελεύθερη
πρόσβαση των χρηστών.
Έντονες αντιδράσεις από Γ. Ανωμερίτη και ΟΜΥΛΕ
Στα
σχέδια του ΤΑΙΠΕΔ αντιδρούν, τόσο ο διευθύνων σύμβουλος του ΟΛΠ Γιώργος
Ανωμερίτης, όσο και οι εργαζόμενοι στα λιμάνια (ΟΜΥΛΕ), οι οποίοι
πραγματοποιούν σήμερα στάση εργασίας.
«Τo
ευρωπαϊκό λιμενικό σύστημα στηρίζεται στις αρχές του ανταγωνισμού, της
διαφάνειας, και της προστασίας του περιβάλλοντος. Σε κάθε λιμάνι πρέπει
να υπάρχουν τουλάχιστον δυο διαχειριστές και πολλοί χρήστες»,
επισημαίνει ο Γ. Ανωμερίτης, σημειώνοντας ότι «δεν είναι νοητή η
λειτουργία των λιμανιών, ούτε ως κρατικών μονοπωλίων, ούτε όμως και ως
ιδιωτικών μονοπωλίων».
Σύμφωνα
με τον πρόεδρο και διευθύνοντα σύμβουλο του ΟΛΠ, τα λιμάνια στην
Ενωμένη Ευρώπη, έχουν ποικίλες νομικές μορφές, κυρίως της ανώνυμης
εταιρείας. Από άποψη μετοχικής σύνθεσης, διαμορφώνονται ως:
-κατά 90% δημόσιου χαρακτήρα με μετόχους το δημόσιο, την αυτοδιοίκηση, τις περιφέρειες, τα επιμελητήρια, τους χρήστες,
-κατά 7% πλήρως κρατικά και
-κατά 3% πλήρως ιδιωτικά.
Στα
δημόσιας λειτουργίας λιμάνια, δραστηριότητες ή χερσαίοι
χώροι παραχωρούνται με μακροχρόνιες συμβάσεις παραχώρησης από το φορέα
διαχείρισης προς ιδιωτικές επιχειρήσεις. Με άλλα λόγια, σε όλα τα προηγμένα λιμάνια, το δημόσιο διατηρεί ποσοστό.
Για παράδειγμα, το λιμάνι του Ρότερνταμ ανήκει στο ολλανδικό κράτος και
στο δήμο, όπως κάτι αντίστοιχο συμβαίνει στο Αμβούργο. Στην Ελλάδα,
ωστόσο, προωθείται η πώληση μετοχών σε ιδιώτη, με το δημόσιο να διατηρεί
ένα μικρό ποσοστό για δικαίωμα βέτο.
