Χιλιάδες φορτηγά διασχίζουν καθημερινά την Εγνατία Οδό, αξιοποιώντας τον αυτοκινητόδρομο για ταχύτερες μετακινήσεις από και προς τα σύνορα της Ελλάδας με τις γειτονικές χώρες. Μάλιστα, στα τμήματα της Οδού μεταξύ Κοζάνης και Βέροιας -σε ένα από τα οποία συνέβη χτες το πολύνεκρο δυστύχημα με εμπλοκή νταλίκας- εκτιμάται ότι έχει σημειωθεί αύξηση της συμμετοχής των βαρέων οχημάτων στον συνολικό κυκλοφοριακό φόρτο, μεταξύ του 2009 και του 2013. Αυτά προκύπτουν από το Δελτίο Αποτελεσμάτων Δείκτη της Εγνατίας Οδού ΑΕ για τη σύνθεση της κυκλοφορίας.
Πάντως, όπως διευκρινίζεται σε σχετικό σημείωμα του Παρατηρητηρίου της Εγνατίας Οδού (Απρίλιος 2014), η άνοδος αυτή δεν σημαίνει αύξηση του απόλυτου αριθμού των φορτηγών, που κυκλοφορούν κατά μήκος της Οδού, αλλά ερμηνεύεται ως εξής: η κυκλοφορία των φορτηγών φαίνεται πως μειώθηκε λιγότερο από εκείνη των επιβατικών στη διάρκεια των χρόνων της οικονομικής κρίσης, καθώς οι μετακινήσεις των οχημάτων που μεταφέρουν εμπορεύματα είναι αναγκαίες και άρα πιο "ανελαστικές" από εκείνες των ΙΧ, που κινούνται π.χ., για λόγους ψυχαγωγίας.
Συνολικά, με βάση το συγκεκριμένο κείμενο, που περιέχει και τα πιο πρόσφατα στατιστικά στοιχεία για τη σύνθεση της κυκλοφορίας, το ποσοστό των βαρέων οχημάτων στην Εγνατία Οδό (στα τμήματα εκείνα για τα οποία υπάρχουν στοιχεία), κυμάνθηκε πέρυσι μεταξύ 12% και 24% επί του συνόλου (των κινούμενων οχημάτων).
Τα μεγαλύτερα ποσοστά κίνησης βαρέων οχημάτων επί της Εγνατίας κατεγράφησαν πέρυσι μεταξύ των ανισόπεδων κόμβων (Α/Κ) Μετσόβου-Ανήλιου-Παναγίας στην Ήπειρο (24% του συνόλου των οχημάτων που κυκλοφορούν είναι φορτηγά, νταλίκες κτλ) και ανατολικών και δυτικών Γρεβενών στη δυτική Μακεδονία (22%). Ακολούθησαν (με ποσοστά 15%-18%) τα τμήματα της οδού μεταξύ των ανισόπεδων κόμβων Βασιλικού- Σελλών, Ιωαννίνων- Παμβώτιδας και Κοζάνης- Βέροιας.
Ενδεικτικό είναι ότι στον κόμβο Πολύμυλου- Βέροιας τα φορτηγά αντιστοιχούσαν πέρυσι στο 17% του συνόλου των κινούμενων οχημάτων, έναντι 14% το 2009, ενώ το ίδιο ισχύει και για το τμήμα της Οδού μεταξύ Κοζάνης και Πολύμυλου. Μεταξύ δε, των ανισόπεδων κόμβων δυτικών Γρεβενών και ανατολικών Γρεβενών, το αντίστοιχο ποσοστό αυξήθηκε από 19% σε 22% (πηγή στοιχείων: Τμήμα Κυκλοφορίας- Τομέας Λειτουργίας, Εκμετάλλευσης και Συντήρησης της Εγνατίας Οδού ΑΕ).
Πόσα, όμως, είναι τα φορτηγά οχήματα που κινούνται καθημερινά στην Εγνατία Οδό κι από πού διέρχονται; Σύμφωνα με τα πλέον πρόσφατα στατιστικά στοιχεία της εταιρείας* για τις διασυνοριακές μετακινήσεις από και προς περιφέρειες της Εγνατίας, σε μια τυπική ημέρα του χρόνου (καθημερινή), εισέρχονται στην Ελλάδα περίπου 1900 φορτηγά, εκ των οποίων τα περισσότερα "μπαίνουν" από τον μεθοριακό σταθμό των Ευζώνων (περίπου 670) και ακολουθούν ο Προμαχώνας (485) και οι Κήποι (234). Περίπου 1800 είναι αυτά που εξέρχονται σε μια τυπική ημέρα, κυρίως από Ευζώνους (580 περίπου), Προμαχώνα (407) και Κήπους (269).
Το 41% των φορτηγών είναι άδεια όταν εισέρχονται στην Ελλάδα από τους κατά τόπους μεθοριακούς σταθμούς, το 17% μεταφέρει φορτίο δομικών υλικών, ξυλείας και των ορυκτών, το 13% τρόφιμα- ποτά και καπνό, το 4% χημικά και βιομηχανικά προϊόντα και το 22% λοιπά προϊόντα. Με βάση τα στοιχεία της έκθεσης, τα επικίνδυνα φορτία ADR ήταν μηδενικά.
Ως προς τους λόγους για τους οποίους οι οδηγοί των φορτηγών επιλέγουν τη συγκεκριμένη διαδρομή, κυρίαρχος είναι η εξοικονόμηση χρόνου (για το 95%), ενώ ακολουθεί το κόστος (2%).
Σε επικοινωνία του ΑΠΕ-ΜΠΕ με τον διευθυντή Περιφερειακής Υπηρεσίας Έργων και Συντήρησης Γρεβενών της Εγνατίας Οδού, Νικόλαο Ραχανιώτη, με αφορμή τη χτεσινή τραγωδία επί της Οδού, αυτός διευκρίνισε ότι η εταιρεία δεν ήταν υπεύθυνη για την προειδοποιητική σήμανση στα έργα στην περιοχή του δυστυχήματος.
"Την Πέμπτη 2 Οκτωβρίου μας κοινοποιήθηκε ένα έγγραφο του ΔΕΔΔΗΕ (σ.σ. Διαχειριστής Ελληνικού Δικτύου Διανομής Ηλεκτρικής Ενέργειας), το οποίο απευθυνόταν στην Τροχαία Ημαθίας και έκανε λόγο για δεκάλεπτη διακοπή της κίνησης στο συγκεκριμένο σημείο της οδού, λόγω έργων. Ακολούθως, στις 3 Οκτωβρίου, η Αστυνομική Διεύθυνση έβγαλε απόφαση κυκλοφοριακών ρυθμίσεων στην οποία αναφερόταν ότι θα διακοπεί η κυκλοφορία. Τη μέριμνα των ρυθμιστικών πινακίδων και λοιπής σήμανσης για τα έργα την έχει ο εργολάβος του ΔΕΔΔΗΕ, όπως φαίνεται και στη "Διαύγεια". Από την Εγνατία Οδό ζητήθηκαν επικουρικά δύο ομάδες άμεσης επέμβασης με βανάκια και δύο σημαιοφόροι. Ο,τι μας ζητήθηκε το προσφέραμε, σημείωσε.
Κληθείς να κάνει κάποιο σχόλιο για τα αίτια του δυστυχήματος, ο κ. Ραχανιώτης ξεκαθάρισε ότι δεν επιθυμεί να προβεί σε σχετικές δηλώσεις από τη στιγμή που η διαδικασία της έρευνας βρίσκεται σε εξέλιξη.
Από την πλευρά τους, οι επαγγελματίες οδηγοί φορτηγών έστειλαν -μέσω του Συνδικάτου τους- στα συναρμόδια υπουργεία, την Τροχαία και την Εγνατία Οδό επιστολή με την οποία διατυπώνουν ερωτήματα σχετικά με την πολύνεκρη τραγωδία. Μεταξύ άλλων ζητούν να μάθουν γιατί στην Ελλάδα επιτρέπεται να κινούνται τα Σαββατοκύριακα στις εθνικές οδούς Φορτηγά Δημόσιας Χρήσης, ενώ σε όλη την Ευρώπη απαγορεύεται, αλλά και γιατί δεν υπήρχε -στη συγκεκριμένη περίπτωση- σήμανση εκ μέρους της Εγνατίας Οδού με βανάκια με προειδοποιητικά φώτα και κορίνες.
Επίσης, ζητούν να πληροφορηθούν γιατί η τροχαία δεν ήταν παρούσα στο σημείο και ποια μέτρα είχε λάβει ο εργολάβος, αλλά και γιατί οι εμπλεκόμενοι (Εγνατία, Τροχαία, εργολάβος) δεν έκαναν εκτροπή της κυκλοφορίας στον παράπλευρο δρόμο. "Γιατί η Λωρίδα Έκτακτης Ανάγκης δεν ήταν ελεύθερη από τα ΙΧ ώστε να υπάρχει διέξοδος διαφυγής για το φορτηγό με το πρόβλημα της υπερθέρμανσης;" διερωτώνται, ενώ καταλογίζουν αδιαφορία στα συναρμόδια υπουργεία, τα οποία χαρακτηρίζουν ως ηθικούς αυτουργούς, όχι μόνο για το συγκεκριμένο δυστύχημα, αλλά και για τα προγενέστερα, σε Τέμπη, Μαλιακό και Αλιάκμονα. Υπερασπίζονται, τέλος, τον Ρουμάνο συνάδελφό τους.
Στο μεταξύ, σύμφωνα με παλαιότερες δηλώσεις στο ΑΠΕ-ΜΠΕ του προέδρου του Συνδέσμου Επιχειρήσεων Μεταφορών Βορείου Ελλάδος Γιώργου Ηλιάδη, τα βαρέα οχήματα -ήτοι φορτηγά μικτού βάρους άνω των 3,5 τόνων και λεωφορεία- έχουν μικρή συμμετοχή στα οδικά ατυχήματα στους δρόμους της Ευρωπαϊκής Ένωσης: τα μεν πρώτα εμπλέκονται μόλις στο 13% των τροχαίων (με βάση τα διανυόμενα χιλιόμετρα), τα δε δεύτερα σε περίπου 3%, λόγω και του ότι οι οδηγοί τους είναι έμπειροι επαγγελματίες, που επιμορφώνονται διαρκώς και συμμορφώνονται σε συγκεκριμένους πρόσθετους κανονισμούς ως προς την εργασία τους.
Κατά τον ίδιο, με βάση τα πιο πρόσφατα διαθέσιμα στατιστικά στοιχεία, σε σύνολο 1657 θανατηφόρων τροχαίων, που συνέβησαν στην Ελλάδα στη διάρκεια ενός έτους (2006), φορτηγά μετείχαν μόλις στο 19% των δυστυχημάτων και λεωφορεία μόλις στο 2,2%. Παράλληλα, φορτηγά εμπλέκονταν στο 12,02% των τροχαίων με ελαφρά τραυματίες και στο 14,45% εκείνων με βαριά τραυματισμένους, ενώ το αντίστοιχο ποσοστό για τα λεωφορεία είναι 2,6% και στις δύο περιπτώσεις, σύμφωνα πάντα με τον κ.Ηλιάδη. Ο ανθρώπινος παράγοντας φαίνεται ότι αποτελεί το κυριότερο αίτιο των τροχαίων με τουλάχιστον έναν τραυματία, που έχουν καταγραφεί στην Ευρώπη, σε ποσοστό 85,2% και ακολουθούν κατά σειρά: μηχανικές βλάβες (5,3%), αστοχία οδικών υποδομών (5,1%) και καιρικές συνθήκες (4,4%).
Πηγή: http://ypodomes.com/index.php/autokinitodromoi/uperastikoi/egnadia-odos/item/27047-%CE%B5%CE%B3%CE%BD%CE%B1%CF%84%CE%AF%CE%B1-%CE%BF%CE%B4%CF%8C%CF%82-%CF%8C%CE%BB%CE%BF-%CE%BA%CE%B1%CE%B9-%CF%80%CE%B5%CF%81%CE%B9%CF%83%CF%83%CF%8C%CF%84%CE%B5%CF%81%CE%B1-%CF%86%CE%BF%CF%81%CF%84%CE%B7%CE%B3%CE%AC-%CE%B4%CE%B9%CE%B1%CF%83%CF%87%CE%AF%CE%B6%CE%BF%CF%85%CE%BD-%CF%84%CE%BF%CE%BD-%CE%B1%CF%85%CF%84%CE%BF%CE%BA%CE%B9%CE%BD%CE%B7%CF%84%CF%8C%CE%B4%CF%81%CE%BF%CE%BC%CE%BF
Πάντως, όπως διευκρινίζεται σε σχετικό σημείωμα του Παρατηρητηρίου της Εγνατίας Οδού (Απρίλιος 2014), η άνοδος αυτή δεν σημαίνει αύξηση του απόλυτου αριθμού των φορτηγών, που κυκλοφορούν κατά μήκος της Οδού, αλλά ερμηνεύεται ως εξής: η κυκλοφορία των φορτηγών φαίνεται πως μειώθηκε λιγότερο από εκείνη των επιβατικών στη διάρκεια των χρόνων της οικονομικής κρίσης, καθώς οι μετακινήσεις των οχημάτων που μεταφέρουν εμπορεύματα είναι αναγκαίες και άρα πιο "ανελαστικές" από εκείνες των ΙΧ, που κινούνται π.χ., για λόγους ψυχαγωγίας.
Συνολικά, με βάση το συγκεκριμένο κείμενο, που περιέχει και τα πιο πρόσφατα στατιστικά στοιχεία για τη σύνθεση της κυκλοφορίας, το ποσοστό των βαρέων οχημάτων στην Εγνατία Οδό (στα τμήματα εκείνα για τα οποία υπάρχουν στοιχεία), κυμάνθηκε πέρυσι μεταξύ 12% και 24% επί του συνόλου (των κινούμενων οχημάτων).
Τα μεγαλύτερα ποσοστά κίνησης βαρέων οχημάτων επί της Εγνατίας κατεγράφησαν πέρυσι μεταξύ των ανισόπεδων κόμβων (Α/Κ) Μετσόβου-Ανήλιου-Παναγίας στην Ήπειρο (24% του συνόλου των οχημάτων που κυκλοφορούν είναι φορτηγά, νταλίκες κτλ) και ανατολικών και δυτικών Γρεβενών στη δυτική Μακεδονία (22%). Ακολούθησαν (με ποσοστά 15%-18%) τα τμήματα της οδού μεταξύ των ανισόπεδων κόμβων Βασιλικού- Σελλών, Ιωαννίνων- Παμβώτιδας και Κοζάνης- Βέροιας.
Ενδεικτικό είναι ότι στον κόμβο Πολύμυλου- Βέροιας τα φορτηγά αντιστοιχούσαν πέρυσι στο 17% του συνόλου των κινούμενων οχημάτων, έναντι 14% το 2009, ενώ το ίδιο ισχύει και για το τμήμα της Οδού μεταξύ Κοζάνης και Πολύμυλου. Μεταξύ δε, των ανισόπεδων κόμβων δυτικών Γρεβενών και ανατολικών Γρεβενών, το αντίστοιχο ποσοστό αυξήθηκε από 19% σε 22% (πηγή στοιχείων: Τμήμα Κυκλοφορίας- Τομέας Λειτουργίας, Εκμετάλλευσης και Συντήρησης της Εγνατίας Οδού ΑΕ).
Πόσα, όμως, είναι τα φορτηγά οχήματα που κινούνται καθημερινά στην Εγνατία Οδό κι από πού διέρχονται; Σύμφωνα με τα πλέον πρόσφατα στατιστικά στοιχεία της εταιρείας* για τις διασυνοριακές μετακινήσεις από και προς περιφέρειες της Εγνατίας, σε μια τυπική ημέρα του χρόνου (καθημερινή), εισέρχονται στην Ελλάδα περίπου 1900 φορτηγά, εκ των οποίων τα περισσότερα "μπαίνουν" από τον μεθοριακό σταθμό των Ευζώνων (περίπου 670) και ακολουθούν ο Προμαχώνας (485) και οι Κήποι (234). Περίπου 1800 είναι αυτά που εξέρχονται σε μια τυπική ημέρα, κυρίως από Ευζώνους (580 περίπου), Προμαχώνα (407) και Κήπους (269).
Το 41% των φορτηγών είναι άδεια όταν εισέρχονται στην Ελλάδα από τους κατά τόπους μεθοριακούς σταθμούς, το 17% μεταφέρει φορτίο δομικών υλικών, ξυλείας και των ορυκτών, το 13% τρόφιμα- ποτά και καπνό, το 4% χημικά και βιομηχανικά προϊόντα και το 22% λοιπά προϊόντα. Με βάση τα στοιχεία της έκθεσης, τα επικίνδυνα φορτία ADR ήταν μηδενικά.
Ως προς τους λόγους για τους οποίους οι οδηγοί των φορτηγών επιλέγουν τη συγκεκριμένη διαδρομή, κυρίαρχος είναι η εξοικονόμηση χρόνου (για το 95%), ενώ ακολουθεί το κόστος (2%).
Σε επικοινωνία του ΑΠΕ-ΜΠΕ με τον διευθυντή Περιφερειακής Υπηρεσίας Έργων και Συντήρησης Γρεβενών της Εγνατίας Οδού, Νικόλαο Ραχανιώτη, με αφορμή τη χτεσινή τραγωδία επί της Οδού, αυτός διευκρίνισε ότι η εταιρεία δεν ήταν υπεύθυνη για την προειδοποιητική σήμανση στα έργα στην περιοχή του δυστυχήματος.
"Την Πέμπτη 2 Οκτωβρίου μας κοινοποιήθηκε ένα έγγραφο του ΔΕΔΔΗΕ (σ.σ. Διαχειριστής Ελληνικού Δικτύου Διανομής Ηλεκτρικής Ενέργειας), το οποίο απευθυνόταν στην Τροχαία Ημαθίας και έκανε λόγο για δεκάλεπτη διακοπή της κίνησης στο συγκεκριμένο σημείο της οδού, λόγω έργων. Ακολούθως, στις 3 Οκτωβρίου, η Αστυνομική Διεύθυνση έβγαλε απόφαση κυκλοφοριακών ρυθμίσεων στην οποία αναφερόταν ότι θα διακοπεί η κυκλοφορία. Τη μέριμνα των ρυθμιστικών πινακίδων και λοιπής σήμανσης για τα έργα την έχει ο εργολάβος του ΔΕΔΔΗΕ, όπως φαίνεται και στη "Διαύγεια". Από την Εγνατία Οδό ζητήθηκαν επικουρικά δύο ομάδες άμεσης επέμβασης με βανάκια και δύο σημαιοφόροι. Ο,τι μας ζητήθηκε το προσφέραμε, σημείωσε.
Κληθείς να κάνει κάποιο σχόλιο για τα αίτια του δυστυχήματος, ο κ. Ραχανιώτης ξεκαθάρισε ότι δεν επιθυμεί να προβεί σε σχετικές δηλώσεις από τη στιγμή που η διαδικασία της έρευνας βρίσκεται σε εξέλιξη.
Από την πλευρά τους, οι επαγγελματίες οδηγοί φορτηγών έστειλαν -μέσω του Συνδικάτου τους- στα συναρμόδια υπουργεία, την Τροχαία και την Εγνατία Οδό επιστολή με την οποία διατυπώνουν ερωτήματα σχετικά με την πολύνεκρη τραγωδία. Μεταξύ άλλων ζητούν να μάθουν γιατί στην Ελλάδα επιτρέπεται να κινούνται τα Σαββατοκύριακα στις εθνικές οδούς Φορτηγά Δημόσιας Χρήσης, ενώ σε όλη την Ευρώπη απαγορεύεται, αλλά και γιατί δεν υπήρχε -στη συγκεκριμένη περίπτωση- σήμανση εκ μέρους της Εγνατίας Οδού με βανάκια με προειδοποιητικά φώτα και κορίνες.
Επίσης, ζητούν να πληροφορηθούν γιατί η τροχαία δεν ήταν παρούσα στο σημείο και ποια μέτρα είχε λάβει ο εργολάβος, αλλά και γιατί οι εμπλεκόμενοι (Εγνατία, Τροχαία, εργολάβος) δεν έκαναν εκτροπή της κυκλοφορίας στον παράπλευρο δρόμο. "Γιατί η Λωρίδα Έκτακτης Ανάγκης δεν ήταν ελεύθερη από τα ΙΧ ώστε να υπάρχει διέξοδος διαφυγής για το φορτηγό με το πρόβλημα της υπερθέρμανσης;" διερωτώνται, ενώ καταλογίζουν αδιαφορία στα συναρμόδια υπουργεία, τα οποία χαρακτηρίζουν ως ηθικούς αυτουργούς, όχι μόνο για το συγκεκριμένο δυστύχημα, αλλά και για τα προγενέστερα, σε Τέμπη, Μαλιακό και Αλιάκμονα. Υπερασπίζονται, τέλος, τον Ρουμάνο συνάδελφό τους.
Στο μεταξύ, σύμφωνα με παλαιότερες δηλώσεις στο ΑΠΕ-ΜΠΕ του προέδρου του Συνδέσμου Επιχειρήσεων Μεταφορών Βορείου Ελλάδος Γιώργου Ηλιάδη, τα βαρέα οχήματα -ήτοι φορτηγά μικτού βάρους άνω των 3,5 τόνων και λεωφορεία- έχουν μικρή συμμετοχή στα οδικά ατυχήματα στους δρόμους της Ευρωπαϊκής Ένωσης: τα μεν πρώτα εμπλέκονται μόλις στο 13% των τροχαίων (με βάση τα διανυόμενα χιλιόμετρα), τα δε δεύτερα σε περίπου 3%, λόγω και του ότι οι οδηγοί τους είναι έμπειροι επαγγελματίες, που επιμορφώνονται διαρκώς και συμμορφώνονται σε συγκεκριμένους πρόσθετους κανονισμούς ως προς την εργασία τους.
Κατά τον ίδιο, με βάση τα πιο πρόσφατα διαθέσιμα στατιστικά στοιχεία, σε σύνολο 1657 θανατηφόρων τροχαίων, που συνέβησαν στην Ελλάδα στη διάρκεια ενός έτους (2006), φορτηγά μετείχαν μόλις στο 19% των δυστυχημάτων και λεωφορεία μόλις στο 2,2%. Παράλληλα, φορτηγά εμπλέκονταν στο 12,02% των τροχαίων με ελαφρά τραυματίες και στο 14,45% εκείνων με βαριά τραυματισμένους, ενώ το αντίστοιχο ποσοστό για τα λεωφορεία είναι 2,6% και στις δύο περιπτώσεις, σύμφωνα πάντα με τον κ.Ηλιάδη. Ο ανθρώπινος παράγοντας φαίνεται ότι αποτελεί το κυριότερο αίτιο των τροχαίων με τουλάχιστον έναν τραυματία, που έχουν καταγραφεί στην Ευρώπη, σε ποσοστό 85,2% και ακολουθούν κατά σειρά: μηχανικές βλάβες (5,3%), αστοχία οδικών υποδομών (5,1%) και καιρικές συνθήκες (4,4%).
Πηγή: http://ypodomes.com/index.php/autokinitodromoi/uperastikoi/egnadia-odos/item/27047-%CE%B5%CE%B3%CE%BD%CE%B1%CF%84%CE%AF%CE%B1-%CE%BF%CE%B4%CF%8C%CF%82-%CF%8C%CE%BB%CE%BF-%CE%BA%CE%B1%CE%B9-%CF%80%CE%B5%CF%81%CE%B9%CF%83%CF%83%CF%8C%CF%84%CE%B5%CF%81%CE%B1-%CF%86%CE%BF%CF%81%CF%84%CE%B7%CE%B3%CE%AC-%CE%B4%CE%B9%CE%B1%CF%83%CF%87%CE%AF%CE%B6%CE%BF%CF%85%CE%BD-%CF%84%CE%BF%CE%BD-%CE%B1%CF%85%CF%84%CE%BF%CE%BA%CE%B9%CE%BD%CE%B7%CF%84%CF%8C%CE%B4%CF%81%CE%BF%CE%BC%CE%BF
