Δευτέρα 3 Μαρτίου 2014

Οι όροι εργασίας των οδηγών φορτηγών - Το βιβλίο δρομολογίων

Οι συνθήκες εργασίας των οδηγών φορτηγών αυτοκινήτων είναι ιδιαίτερα κοπιαστικές και ενίοτε επώδυνες. Τα χρονικά όρια απασχόλησης που προβλέπονται από την κείμενη νομοθεσία, λόγω της φύσεως της εργασίας και όχι μόνο, πολλές φορές καταστρατηγούνται σε βάρος των εργαζόμενων οδηγών που καλούνται συχνά να ασκήσουν το επάγγελμά τους καθ’ υπέρβαση των ανώτατων προβλεπόμενων χρονικών ορίων εργασίας, με αποτέλεσμα την καταπόνησή τους, γεγονός που αποτελεί μία από τις κύριες αιτίες πρόκλησης αυτοκινητιστικών δυστυχημάτων.
Επίσης, σημεία τριβής μεταξύ του οδηγού και του εργοδότη - ιδιοκτήτη του φορτηγού αυτοκινήτου μπορεί να αποτελέσουν το εύρος των καθηκόντων του πρώτου (του οδηγού), καθώς και ο βαθμός ευθύνης καθενός από αυτούς σε περίπτωση ζημιάς ή ατυχήματος κατά τη διάρκεια της εργασίας του οδηγού.
Και οι δύο αυτές εστίες πιθανής διένεξης είναι δυνατόν να περιοριστούν, αν όχι να καταστούν ανενεργές, αν οι όροι αμοιβής και εργασίας του οδηγού έχουν σαφώς καθοριστεί και αποτυπωθεί στην ατομική σύμβαση εργασίας, τηρουμένων προς τούτο βέβαια των διατάξεων της εργατικής νομοθεσίας.
Ωράριο εργασίας
Το συμβατικό ωράριο των οδηγών φορτηγών αυτοκινήτων είναι σαράντα (40) ώρες την εβδομάδα, ενώ το νόμιμο ανώτατο όριο εβδομαδιαίας εργασίας ανέρχεται σε σαράντα τρεις (43) ώρες. Οι τρεις (3) επιπλέον ώρες του συμβατικού ωραρίου, δηλαδή οι 41η, 42η και 43η ώρα εργασίας, ορίζονται ως ιδιόρρυθμη υπερωρία, για την πραγματοποίηση της οποίας δεν απαιτείται άδεια από την αρμόδια Επιθεώρηση Εργασίας και αμείβεται ως υπερωρία με προσαύξηση 50%.
Η απασχόληση του οδηγού πέραν του νόμιμου εβδομαδιαίου ωραρίου των σαράντα τριών (43) ωρών είναι υπερωρία και αμείβεται με προσαύξηση 50%, εφόσον πρόκειται για νόμιμη υπερωριακή απασχόληση.
Σε κάθε περίπτωση μη νόμιμης υπερωριακής εργασίας, ο μισθωτός δικαιούται από την πρώτη ώρα, πέραν των -από τις αρχές του αδικαιολόγητου πλουτισμού- απαιτήσεών του και πρόσθετη αποζημίωση ίση προς 150% επί του καταβαλλόμενου ωρομίσθιου.
Οι κατά τα ανωτέρω προβλεπόμενες υπερβάσεις υπόκεινται στον περιορισμό της παρ. 2 του άρθρου 6 του Κανονισμού (ΕΟΚ) αριθ. 3820/1985, σύμφωνα με τον οποίο δεν επιτρέπεται η συνολική διάρκεια οδήγησης να υπερβαίνει τις ενενήντα (90) ώρες ανά περίοδο δύο (2) συνεχών εβδομάδων.
Σημειώνεται ότι στον χρόνο οδήγησης των οδηγών περιλαμβάνεται και ο χρόνος διαλείμματος σαράντα πέντε (45) τουλάχιστον λεπτών που προβλέπεται στο άρθρο 7 του Κανονισμού (ΕΟΚ) αριθ. 3820/1987.

Πενθήμερη απασχόληση
Οι οδηγοί φορτηγών αυτοκινήτων απασχολούνται επί πενθήμερο εβδομαδιαίως.
Δεδομένης της πενθήμερης απασχόλησης των οδηγών φορτηγών αυτοκινήτων, απαγορεύεται η απασχόληση αυτών κατά την έκτη (6η) και έβδομη (7η) ημέρα της εβδομάδας. Σε περίπτωση παράνομης απασχόλησης αυτών κατά τις ημέρες των ρεπό τους, δικαιούνται αμοιβή σύμφωνα με τις διατάξεις περί αδικαιολόγητου πλουτισμού.
Αντικείμενο δραστηριότητας
Οι υποχρεώσεις του εργαζόμενου καθορίζονται καταρχήν με την ατομική σύμβαση εργασίας και με καθήκοντα που αντιστοιχούν σε κάθε ειδικότητα. Τα ειδικότερα καθήκοντα του εργαζόμενου μιας ειδικότητας δεν προσδιορίζονται από γενικές ή ειδικές διατάξεις.
Προσδιοριστικά στοιχεία της έννοιας των καθηκόντων είναι οι απαιτούμενες ειδικές γνώσεις, η
κτηθείσα θεωρητική και πρακτική εμπειρία, το είδος της εργασίας που συμφωνήθηκε με τη
σύμβαση, καθώς και οι παραδεδεγμένες συναλλακτικές συνήθειες ή συνθήκες, μέσα στα όρια των
οποίων προσφέρεται η συγκεκριμένη εργασία.
Εχει κριθεί από τα δικαστήρια ότι την κύρια απασχόληση του οδηγού φορτηγού αυτοκινήτου
συνιστούν: ο εσωτερικός και εξωτερικός καθαρισμός του αυτοκινήτου με νερό, πλην του
πλυσίματος σε πλυντήριο, η παρακολούθηση στο συνεργείο των εκτελούμενων μηχανολογικών
επισκευών και εργασιών κατόπιν των υποδείξεών του, η λίπανση του αυτοκινήτου, η
αντικατάσταση των ελαστικών κατά την πορεία του αυτοκινήτου σε περίπτωση καταστροφής
αυτών, καθώς και η τρέχουσα συντήρηση της μηχανής του οχήματος (Α.Π.1084/1983).
Η σύμβαση και οι ευθύνες του οδηγού
Από τις διατάξεις του άρθρου 652 του Α.Κ. προκύπτει ότι ο εργαζόμενος οφείλει να εκτελεί με
επιμέλεια την εργασία που ανέλαβε, ευθυνόμενος για τη ζημία που προξένησε στον εργοδότη του
από δόλο ή αμέλεια.
Ο βαθμός της επιμέλειας για την οποία ευθύνεται ο εργαζόμενος, κρίνεται από τους όρους της
σύμβασης, λαμβανομένων υπόψη της μόρφωσης ή των απαιτούμενων για την εργασία ειδικών
γνώσεων, των ικανοτήτων και των ιδιοτήτων γενικά τις οποίες γνώριζε ή όφειλε να γνωρίζει ο
εργοδότης. Συνεπώς, μέσω της ατομικής σύμβασης εργασίας που υπογράφεται κατά το στάδιο
της πρόσληψης του οδηγού και των όρων αμοιβής και εργασίας που αυτή -η σύμβαση- περιέχει,
είναι δυνατόν να περιοριστεί η -από την παροχή της εργασίας- ευθύνη σε μόνη τη βαριά αμέλεια
και τον δόλο του εργαζόμενου (άρθρο 330 του Α.Κ.).
Σε περίπτωση που ο εργαζόμενος γίνεται από ελαφρά αμέλεια πρόξενος ζημίας στην περιουσία
του εργοδότη, λόγω της φύσεως της παρεχόμενης εργασίας η οποία συνεπάγεται τον κίνδυνο
αυτόν της ζημιάς, το Υπουργείο Εργασίας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων δέχεται ως ορθότερο ότι,
εφόσον παρόμοιες ζημιές είναι αλληλένδετες προς τη φύση της επιχείρησης, πρόκειται μάλλον
για δικό της κίνδυνο τον οποίο φέρει εξ ολοκλήρου ο επιχειρηματίας, κατά το άρθρο 332 του Α.Κ.

Βιβλίο δρομολογίων
Οι ιδιοκτήτες των φορτηγών αυτοκινήτων ή οι εκπρόσωποί τους υποχρεούνται να εφοδιάζουν
τους οδηγούς με το βιβλίο δρομολογίων.
Η υποχρέωση αυτή αφορά και τους ιδιοκτήτες και συνιδιοκτήτες των φορτηγών αυτοκινήτων,
εφόσον αυτοί απασχολούνται ως οδηγοί σ’ αυτά (Π.Δ.882/1980).
Το βιβλίο δρομολογίων, σύμφωνα με τα οριζόμενα στην υπ’ αριθ. 1173/11.10.1980 απόφαση του
Υπουργού Εργασίας, περιλαμβάνει τα κατωτέρω στοιχεία:
1. Στην επικεφαλίδα, την ένδειξη «Ημερήσιο Βιβλίο Δρομολογίων».
2. Κάτω από την ανωτέρω ένδειξη, τον αριθμό κυκλοφορίας του αυτοκινήτου, την ημερομηνία
χρησιμοποίησης του Ημερήσιου Βιβλίου Δρομολογίων, την επωνυμία και την έδρα της
επιχείρησης ή το ονοματεπώνυμο και τη διεύθυνση του ιδιοκτήτη.
3. Στο άνω αριστερό μέρος του βιβλίου αυτού αναγράφεται το ονοματεπώνυμο του οδηγού, ο
αριθμός του διπλώματός του και το ονοματεπώνυμο του βοηθού.
4. Στις οριζόντιες στήλες συμπληρώνονται: α) Οι ώρες έναρξης και λήξης της εργασίας, β) η
αφετηρία ή ο σταθμός διανυκτέρευσης, γ) το είδος του φορτίου, δ) η ώρα εκκίνησης, ε) ο τόπος
προορισμού, στ) η ώρα άφιξης, ζ) η χρονική διάρκεια τυχόν βλάβης, η) ο χρόνος αναμονής
(πιάτσα), θ) η συνολική ημερήσια απασχόληση του προσωπικού και ι) οι τυχόν παρατηρήσεις
του οδηγού.
5. Στην κάτω αριστερή πλευρά του βιβλίου τίθεται η υπογραφή του ιδιοκτήτη ή του εκπροσώπου
της επιχείρησης και στη δεξιά πλευρά τίθεται η υπογραφή του οδηγού και του βοηθού.
Το περιεχόμενο των καταχωρήσεων στα βιβλία αυτά, εφόσον φέρει τις υπογραφές εργοδότη και
εργαζόμενου, αποτελεί πλήρη απόδειξη αναφορικά με τις ώρες οδήγησης και απασχόλησης του
οδηγού. Μετά την εξάντλησή του, το βιβλίο αυτό παραδίδεται στον εργοδότη.

Κατηγορίες φορτηγών αυτοκινήτων
Τα φορτηγά αυτοκίνητα, σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 1 του Β.Δ. της 28.1/4.2.1938 «περί κανονισμού ωρών εργασίας του προσωπικού φορτηγών αυτοκινήτων», διακρίνονται σε τρεις (3) κατηγορίες:
- Στην Α’ κατηγορία υπάγονται τα φορτηγά αυτοκίνητα που δεν εξυπηρετούν έναν ορισμένο εργοδότη (αγοραία φορτηγά αυτοκίνητα).
- Στη Β’ κατηγορία υπάγονται τα φορτηγά αυτοκίνητα των εταιριών ηλεκτρισμού, ύδρευσης, φωταερίου και τηλεφώνων, που εξυπηρετούν έκτακτες ανάγκες του δικτύου των εταιριών αυτών.
- Στη Γ’ κατηγορία υπάγονται τα φορτηγά αυτοκίνητα των λοιπών Α.Ε., των βιομηχανικών εργοστασίων και των επιχειρήσεων πάσης φύσεως, καθώς και τα φορτηγά αυτοκίνητα των εταιριών ηλεκτρισμού, ύδρευσης, φωταερίου και τηλεφώνων, που δεν εξυπηρετούν έκτακτες ανάγκες του δικτύου των εταιριών αυτών, όπως επίσης και τα φορτηγά αυτοκίνητα των λατομείων, ορυχείων και μεταλλείων.
Θεώρηση
Το βιβλίο δρομολογίων θεωρείται από την οικεία Επιθεώρηση Εργασίας και ο αριθμός των σελίδων του πρέπει να επαρκεί για απασχόληση τουλάχιστον τριών (3) μηνών.

Παράδοση του βιβλίου στον οδηγό
Οι κύριοι των αυτοκινήτων ή οι διευθυντές των επιχειρήσεων ή οι εξουσιοδοτημένοι υπάλληλοι υποχρεούνται να παραδίδουν επί αποδείξει στον οδηγό το βιβλίο δρομολογίων, του οποίου οι σελίδες προηγουμένως αριθμούνται ανά δύο (διπλούν), οι δε εγγραφές επί των σελίδων αυτών αποτυπώνονται με χημικό χαρτί (καρμπόν). Ενα αντίτυπο του Ημερήσιου Βιβλίου Δρομολογίων παραλαμβάνει ο οδηγός, το δε άλλο φυλάσσεται επιμελώς από τον κύριο του αυτοκινήτου επί διετία από την τελευταία εγγραφή και τίθεται στη διάθεση των ενεργούντων τον έλεγχο αρμόδιων οργάνων. Οι κύριοι ή οι διευθυντές των επιχειρήσεων ή οι προς τούτο εξουσιοδοτημένοι υπάλληλοι ευθύνονται για την προμήθεια και παράδοση, επί αποδείξει, του βιβλίου δρομολογίων στον οδηγό, καθώς και για τη διαφύλαξη των αντιτύπων του βιβλίου δρομολογίων επί μία διετία. Τέλος, ο οδηγός του αυτοκινήτου ευθύνεται για τη σύννομη τήρηση και συμπλήρωση του βιβλίου δρομολογίων.

Φύλαξη
Το βιβλίο δρομολογίων φυλάσσεται εντός του αυτοκινήτου από τον οδηγό, ο οποίος υποχρεούται να το έχει πάντοτε πρόχειρο και να το επιδεικνύει στα αρμόδια ελεγκτικά όργανα.
Ωρα εκκίνησης – άφιξης
Πριν από κάθε εκκίνηση από οποιαδήποτε αφετηρία για εκτέλεση δρομολογίου ή για οποιαδήποτε μετάβαση στον τόπο του προορισμού ή επιστροφής από αυτόν (τον τόπο προορισμού), ο οδηγός του αυτοκινήτου υποχρεούται να σημειώνει ευκρινώς και με ακρίβεια στο βιβλίο δρομολογίων και στην οικεία στήλη την ώρα εκκίνησης, την ώρα άφιξης, το είδος του φορτίου, τον τόπο προορισμού και λοιπά στοιχεία.

Καθήκοντα οδηγού
Οι οδηγοί έχουν την υποχρέωση να ελέγχουν πριν από την έναρξη της εργασίας τους το όχημά τους (λάδια, νερό, αέρας στα ελαστικά) και να συμπληρώνουν τις τυχόν ελλείψεις.
Επίσης, έχουν υποχρέωση να καθαρίζουν την καμπίνα του αυτοκινήτου και να πλένουν τους υαλοπίνακες (τζάμια) αυτού. Παράλληλα, πρέπει να φροντίζουν να έχουν μαζί τους τα απαραίτητα δικαιολογητικά [άδεια αυτοκινήτου, άδεια οδήγησης, (Ρ) ρυμουλκούμενου, φορτωτικές, ασφάλεια, ΚΤΕΟ, βιβλίο δρομολογίων], ενώ θα πρέπει να ενημερώνουν πάντα τον εργοδότη τους (όταν το επιτρέπουν οι συνθήκες) για ό,τι συμβαίνει κατά την ώρα της εργασίας τους (βλάβη, καθυστέρηση λόγω φόρτωσης ή εκφόρτωσης ή άλλα γεγονότα).
Ο οδηγός απαγορεύεται να πίνει κατά την ώρα της εργασίας του αλκοολούχα ποτά. Ο οδηγός δεν πρέπει να κινεί το αυτοκίνητο χωρίς τα απαραίτητα έγγραφα (άδεια, ασφάλεια, ΚΤΕΟ, βιβλίο
δρομολογίων, ταχογράφους), καθώς επίσης όταν αυτό έχει προβλήματα κυκλοφορίας [όπως φθαρμένα ελαστικά, φρένα, σύστημα διεύθυνσης, προβληματικές νταλίκες χωρίς (Ρ) κ.λπ.].
Ο οδηγός δεν υποχρεούται να πλένει το αυτοκίνητο, να το γρασάρει και γενικά να κάνει οποιαδήποτε επισκευή, αλλά μόνο να επιβλέπει γι’ αυτές.
Ο οδηγός δεν επιτρέπεται να ανοίγει πόρτες από containers ενώ απουσιάζει ο παραλήπτης.
Η φόρτωση και η εκφόρτωση των αυτοκινήτων ψυγείων γίνεται από εργάτες φορτοεκφορτωτές, ο δε οδηγός δεν είναι υποχρεωμένος να εισέρχεται στον θάλαμο - ψυγείο όταν αυτός λειτουργεί. Υποχρεούται όμως, μετά από το τέλος της φόρτωσης, να ρυθμίσει τη θερμοκρασία του θαλάμου με ειδικό χειριστήριο που του διατίθεται και, αφού το τοποθετήσει στα πρόθυρα του θαλάμου, να ασφαλίσει την πόρτα (άρθρο 9 της Δ.Α.14/2002).


Σε περίπτωση ταξιδιού του οδηγού εκτός της ελληνικής επικράτειας, εφαρμόζονται οι νόμοι και οι σχετικές οδηγίες της ΕΟΚ για τη χρησιμοποίηση και δεύτερου οδηγού.

Του ΠΕΤΡΟΥ ΡΑΠΑΝΑΚΗ

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Συνολικές προβολές σελίδας