Παρασκευή 5 Δεκεμβρίου 2014

ΤΑ ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ ΣΤO SUPPLY CHAIN MANGEMENT

Η ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΔΙΑΣΤΑΣΗ ΣΤΗ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΤΗΣ ΕΦΟΔΙΑΣΤΙΚΗΣ ΑΛΥΣΙΔΑΣ ΕΙΝΑΙ ΣΥΧΝΑ ΜΙΑ «ΓΚΡΙΖΑ ΖΩΝΗ» ΠΟΥ ΟΡΙΣΜΕΝΑ ΣΤΕΛΕΧΗ ΔΕΝ ΚΑΤΑΝΟΟΥΝ ΣΕ ΒΑΘΟΣ, ΜΕ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑ, ΚΑΠΟΙΑ ΣΤΙΓΜΗ, ΝΑ ΒΡΙΣΚΟΝΤΑΙ ΜΠΡΟΣΤΑ ΣΕ ΔΥΣΕΠΙΛΥΤΑ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ Η ΑΔΙΕΞΟΔΑ. Η ΠΡΟΒΛΕΨΗ, ΠΑΝΤΩΣ, ΕΛΑΧΙΣΤΟΠΟΙΕΙ ΤΙΣ ΕΚΠΛΗΞΕΙΣ.
Απόδοση: Δώρα Κουντουριώτου, επιστημονική συνεργάτρια του LM

Από τη βελτιστοποίηση του δικτύου logistics ως και τη λήψη στρατηγικών αποφάσεων, οι αρχές του supply chain management (SCM) έχουν αλλάξει τον τρόπο που λειτουργούν οι οργανισμοί, σε σχέση με μερικές δεκαετίες πριν. Σχεδόν κάθε επιχείρηση σήμερα έχει βασίσει το σχεδιασμό της εφοδιαστικής της αλυσίδας στη θεωρία SCM· πόσο μάλλον τώρα που οι ανάγκες πολλαπλασιάζονται, αφού στο σύγχρονο παγκοσμιοποιημένο περιβάλλον οι εφοδιαστικές αλυσίδες είναι χιλιομετρικά εκτεταμένες και ποιοτικά κατακερματισμένες.
Και εκεί που οι παραδοσιακοί υποστηρικτές αναζητούν στην τελειοποίηση των υφιστάμενων αρχών του SCM τις λύσεις στα προβλήματα του εφοδιαστικού μέλλοντος, κάποιοι άλλοι περισσότερο πρωτοπόροι προβλέπουν ότι στο μέλλον θα μιλάμε για μια νέα προσέγγιση SCM: εκείνη που θα δανειστεί τα εργαλεία μιας άλλης επιστήμης, αυτής της Χρηματοοικονομικής Ανάλυσης, για να καταλήξουμε στον όρο Financial Supply Chain Management (FSCM). Η μελέτη της Accenture με τίτλο “The Rise of SCM Quants”, που δημοσιεύτηκε το 2011, συμπλέει με την άποψη αυτή και εξηγεί πώς οι αρχές της Χρηματοοικονομικής Ανάλυσης θα διαμορφώσουν τη βάση του SCM στο μέλλον.

SCOR: Φυσική, τεχνολογία κ.ά. ενδιαφέροντα
Παραδοσιακά, ο ορισμός που χρησιμοποιείται για να προσδιορίσει το εύρος του SCM, είναι εκείνος του μοντέλου SCOR (ορίστηκε αρχικά από τις συμβουλευτικές εταιρείες PRTM και AMR) που υιοθετήθηκε αργότερα από το Supply Chain Council4 για να προβάλει έναν ενιαίο ορισμό με εφαρμογή σε όλους τους κλάδους των επιχειρήσεων. Βάσει του μοντέλου SCOR, το SCM μιας επιχείρησης εκτείνεται από τον προμηθευτή του προμηθευτή της μέχρι τον πελάτη του πελάτη της και συνοψίζεται σε πέντε μέρη:
1. Plan (Σχεδιασμός): Ο προσδιορισμός της μελλοντικής ζήτησης και της μελλοντικής δυνατότητας παραγωγής.
2. Source (Προμήθεια): Η διεργασία εξεύρεσης πόρων για την παραγωγή.
3. Make (Παραγωγή): Η μετατροπή της πρώτης ύλης σε τελικό προϊόν.
4. Deliver (Παράδοση): Τα logistics που απαιτούνται για να φτάσει το τελικό προϊόν στον τελικό πελάτη.
5. Return (Επιστροφή): Όλες οι διεργασίες reverse logistics που απαιτούνται σε περιπτώσεις επιστροφών, after sale service κλπ.
Αν θεωρήσουμε ότι το SCΜ σαν έννοια εμφανίστηκε πρώτη φορά το 18ο αιώνα με τη Βιομηχανική Επανάσταση και πήρε τη βασική μορφή του τον 20ό με τον Henry Ford της ομώνυμης αμερικανικής αυτοκινητοβιομηχανίας, τότε μπορούμε να διακρίνουμε δυο μεγάλες φάσεις στη διάρκεια της μέχρι τώρα ιστορίας του.
Η πρώτη ήταν η «Φάση της Φυσικής» (“Physics Phase”). Το πρόβλημα που έπρεπε να λύσουν οι τότε supply managers ήταν η βελτιστοποίηση της ροής των φυσικών πόρων: Η παραγωγή έπρεπε να γίνει με τον καλύτερο δυνατό τρόπο, στη συνέχεια το τελικό προϊόν να μεταφερθεί με το αποτελεσματικότερο μεταφορικό μέσο και σε κάθε περίπτωση να εξαλειφθούν τα άσκοπα κόστη. Εδώ κάπου έκαναν την εμφάνισή τους και οι “Lean” τεχνικές5, με κυριότερες αυτές που εισήγαγε η ιαπωνική βιομηχανία Toyota.
Από το 1980 και μετά, η τεχνολογία κάνει τη δυναμική εμφάνισή της, οπότε και ξεκινάει μια νέα φάση, η επονομαζόμενη «Φάση της Πληροφόρησης» (“Information Phase”). Εδώ το ενδιαφέρον των θεωρητικών του SCM μετακινήθηκε από τον «πραγματικό» στον «ψηφιακό» κόσμο. Τα προβλήματα που έπρεπε τώρα να βρουν λύση ήταν η διαχείριση των δεδομένων μέσα από κεντρικά ERP συστήματα, η μετάφραση της ζήτησης και της παραγωγής σε εικονικά μεγέθη και αντίστοιχα η χρήση εικονικών μοντέλων προσομοίωσης προκειμένου να βρεθεί η βέλτιστη μορφή της εφοδιαστικής αλυσίδας. Η γλώσσα των «πληροφορικάριων» υπερίσχυσε αυτής των «φυσικών», αφού κάθε εμπλεκόμενος με SCM έπρεπε να καταλαβαίνει τα νέα εργαλεία.
Με την έκρηξη της παγκοσμιοποίησης, ωστόσο, από το 2000 και έπειτα, κάνουν την εμφάνισή τους νέες παράμετροι: ρίσκο σε ζώνες ελεύθερου εμπορίου, διαφορές φορολογίας ανάμεσα στα κράτη που περνάει η εφοδιαστική αλυσίδα, συναλλαγματικές διαφορές, χρηματοπιστωτικοί κίνδυνοι. Η τρίτη φάση του SCM είναι εδώ, και πολύ λίγο έχει πλέον να κάνει με Φυσική ή με τεχνολογία, αφού τα προβλήματα που απασχολούν και θα απασχολήσουν τους θεωρητικούς στο μέλλον επιλύονται περισσότερο με εργαλεία χρηματοοικονομικής ανάλυσης παρά με οτιδήποτε έχει χρησιμοποιηθεί μέχρι τώρα. Διανύουμε λοιπόν, τη «Φάση της Χρηματοοικονομικής Ανάλυσης» (“Finance Phase”).

Τo FSCM είναι εδώ
Η συζήτηση για το FSCM ξεκινάει με το ερώτημα: Τι θα γινόταν αν το SCM είχε γεννηθεί στον κόσμο των χρηματοοικονομικών και όχι σε εκείνον των logistics; Ποια εργαλεία θα χρησιμοποιούνταν τότε; Η μελέτη της Accenture απαντάει με τέσσερα συγκεκριμένα παραδείγματα.

1. Real Options Valuation(ROA)
H Real Option Analysis (ROA), όπως συχνά αναφέρεται στη χρηματοοικονομική ανάλυση, είναι ένας σχετικά καινούριος όρος, που άρχισε να χρησιμοποιείται ευρέως από τη δεκαετία του 1970 και μετά, όταν άρχισαν να δημοσιεύονται σχετικές μελέτες, με πρώτες αυτές του Πανεπιστημίου MIT Sloan School of Management. Πρόκειται για το δικαίωμα –και όχι για την υποχρέωση– της ανάληψης κάποιας επιχειρηματικής απόφασης, όπως είναι για παράδειγμα μια νέα επένδυση σε προκαθορισμένη τιμή (π.χ. το αποκλειστικό δικαίωμα αγοράς γης για επέκταση εγκαταστάσεων σε μέλλοντα χρόνο).
Αν και γεννήθηκε στον κόσμο των χρηματοοικονομικών, η ROA σύντομα βρήκε εφαρμογή στον κόσμο των επιχειρήσεων με την έννοια ότι εδώ οι έννοιες είναι «πραγματικές» (“Real options”) και όχι «εικονικές» (“Financial options”). Για παράδειγμα, η απόφαση που έπρεπε να πάρει η αεροναυπηγική εταιρεία Boeing για την ανάθεση τμήματος συναρμολόγησης ενός τύπου αεροσκαφών της σε υπεργολάβο στη Γερμανία, αξιολογήθηκε με ROA: Στήθηκε ολόκληρο μοντέλο αποτίμησης του ρίσκου με μεταβλητές τόσο από την αεροναυπηγική όσο και από τη χρηματοοικονομική.
Εξετάστηκαν εναλλακτικές περιπτώσεις κατασκευής με μικρότερο ή και μεγαλύτερο κόστος, συνυπολογίζοντας το ρίσκο της κάθε απόφασης (όπως για παράδειγμα την επίδραση στην εμπορική αξία του αεροσκάφους) για να παρθεί τελικά η βέλτιστη απόφαση. Έτσι, κατανοώντας καλύτερα το ρίσκο και εισάγοντάς το στις στρατηγικές αποφάσεις παραγωγής, μια συντηρητική εταιρεία όπως η Boeing κατάφερε να ξεπεράσει τον εαυτό της κατασκευαστικά και να υιοθετήσει καινοτόμες ιδέες κατασκευής εκσυγχρονίζοντας τα αεροπλάνα της.

2. Operations Research (OR)
Με τον όρο operations research, ή επιχειρησιακή έρευνα όπως έχει καθιερωθεί να αναφέρεται στα ελληνικά, εννοούμε τη χρήση μαθηματικών για την επίλυση σύνθετων επιχειρησιακών προβλημάτων, όπως για παράδειγμα τη χρήση του γραμμικού προγραμματισμού και της στατιστικής. Σε κάθε περίπτωση το ζητούμενο είναι να βρεθεί η βέλτιστη λύση, είτε αυτό αφορά το μέγιστο (έσοδα, κέρδος, απόδοση) είτε το ελάχιστο (κόστος, ρίσκο, απώλεια).
Για παράδειγμα, ο προσδιορισμός της βέλτιστης ποσότητας παραγωγής σε σχέση με την προβλεπόμενη ζήτηση ήταν παραδοσιακά «πρόβλημα Φυσικής», με την έννοια ότι μέχρι τώρα η λύση προέκυπτε μέσα από συνάρτηση που αφορούσε συγκεκριμένο χρόνο και συγκεκριμένη πρόβλεψη ζήτησης. Η επιχειρησιακή έρευνα όμως έρχεται να αλλάξει τον τρόπο προσέγγισης και μέσα από εξειδικευμένα μοντέλα, όπως είναι αυτό που χρησιμοποιεί και η lntel στην κατασκευή των υπολογιστών της Συγκεκριμένα:
Α. Εντοπίζει τους βασικούς περιορισμούς στην παραγωγή.
Β. Εισάγει ένα στοχαστικό μοντέλο με πολλές μεταβλητές ζήτησης ανάλογα με την εποχικότητα του προϊόντος.
Γ. Εισάγει τον παράγοντα ρίσκο.
Δ. Εισάγει την πιθανότητα αποτυχίας.
Κατόπιν, εφαρμόζει το μοντέλο σε εξελιγμένα στατιστικά προγράμματα Η/Y, τα οποία μέσα από αλγόριθμους επιχειρησιακής έρευνας προσδιορίζουν τελικά τη βέλτιστη ποσότητα παραγωγής.

3. Risk Management
Παραδοσιακά, το risk management (Διαχείριση Κινδύνου) στο SCM αφορούσε την πρόβλεψη και διαχείριση εξωτερικών κινδύνων όπως είναι ο κίνδυνος της κατάρρευσης του συστήματος ERP, λάθος προβλέψεις ζήτησης, κίνδυνος απεργιακών κινητοποιήσεων, φυσικές καταστροφές.
Αν όμως το risk management είχε γεννηθεί στους κόλπους των χρηματοοικονομικών; Το αποτέλεσμα θα ήταν η διαχείριση του κινδύνου να μεταφραστεί σε επιχειρηματικά εργαλεία που θα έφερναν το ρίσκο στις αποφάσεις του σήμερα. Το σκεπτικό αυτό ακολουθεί και η αεροπορική εταιρεία Lufthansa, η οποία χρησιμοποιεί τεχνικές hedging (αντιστάθμιση κινδύνου) ανάλογες με αυτές που χρησιμοποιούνται στα επενδυτικά προϊόντα, για να κλείσει σταθερές τιμές στις προμήθειες πετρελαίου. Μάλιστα, εκπρόσωπος από το management team της Lufthansa υποστήριξε στην έρευνα της Adecco ότι το 2008 η εταιρεία αγόρασε με hedging το 83% των αναγκών της σε πετρέλαιο εξοικονομώντας αρκετά εκατομμύρια ευρώ!

4. Financial Optimization
Οι τεχνικές financial optimization (χρηματοοικονομικής βελτιστοποίησης) αφορούν τη βελτιστοποίηση των χρηματοροών που προκύπτουν μέσα στην εφοδιαστική αλυσίδα, συνυπολογίζοντας παράγοντες που παραδοσιακά δεν υπεισέρχονταν στην ανάλυση, όπως οι διαφορές φορολογίας σε μια εκτενή εφοδιαστική αλυσίδα. Ειδικά υπό το καθεστώς της παγκοσμιοποίησης, όπου ένα μεγάλο μέρος της παραγωγής του δυτικού κόσμου έχει μεταφερθεί στην Ασία, ο συνυπολογισμός των φορολογικών διαφορών καθορίζοντας τις κατάλληλες μεταβιβαστικές τιμές (transfer pricing) ανάμεσα στα στάδια της εφοδιαστικής αλυσίδας μπορεί να δώσει το ανταγωνιστικό πλεονέκτημα στην εταιρεία που τον συμπεριλαμβάνει στη λήψη στρατηγικών αποφάσεων. Χαρακτηριστικά, η μελέτη της Accenture αναφέρει το παράδειγμα εταιρείας παιχνιδιών με έδρα παραγωγής την Ασία και διανομή στην Ευρώπη, η οποία τοποθετώντας σύστημα που συνυπολογίζει τις συναλλαγματικές και φορολογικές διαφορές στην αγορά πρώτων υλών, κατάφερε να εξοικονομήσει έως και 2 δισ. δολάρια μέσα στα έτη που ακολούθησαν.
Η επέλαση του FSCM είναι κάτι που οι κορυφαίες εταιρείες SCM έχουν ήδη δει και υιοθετήσει στην καθημερινή πρακτική τους. Αυτό συνεπάγεται αλλαγές στις πρακτικές που εφαρμόζονταν μέχρι τώρα, καθώς ο ρόλος του επικεφαλής εφοδιαστικής αλυσίδας θα εμπλουτιστεί με γνώσεις εφάμιλλες με αυτές του CFO. Στο τέλος της ημέρας, όμως, οι στρατηγικές αποφάσεις θα είναι περισσότερο αποτελεσματικές και ίσως περισσότερο καινοτόμες.

Πηγή: http://www.logistics-management.gr/news/417

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Συνολικές προβολές σελίδας