Οι οδικές μεταφορές και το στοίχημα για την ΕΕ

Οι οδικές εμπορευματικές μεταφορές αναμένεται να αυξηθούν και να αποτελέσουν, τουλάχιστον τα αμέσως επόμενα χρόνια, τον κύριο τρόπο εμπορευματικών μεταφορών στην Ευρώπη. Ο τομέας των οδικών μεταφορών στην Ευρώπη, ωστόσο, δεν είναι ακόμη αρκετά έτοιμος ώστε να αντιμετωπίσει αυτή την αύξηση, καθώς ήδη

αγωνίζεται να διαχειριστεί την υφιστάμενη ζήτηση με βιώσιμο και ενεργειακά αποδοτικό τρόπο. Με εκατομμύρια φορτηγά στο κορεσμένο οδικό δίκτυο της ΕΕ κάθε μέρα, η κατάσταση πρέπει να βελτιωθεί.

Αν και οι κατασκευαστές φορτηγών στην ΕΕ συγκαταλέγονται στους πρωτοπόρους σχεδιαστές έξυπνων και καινοτόμων οχημάτων στον κόσμο, ορισμένοι διεθνείς ανταγωνιστές τους διαθέτουν ήδη στην αγορά οχήματα με περισσότερο αεροδυναμικά χαρακτηριστικά και εξοπλισμό. Λόγω των κανόνων που ισχύουν σήμερα στην ΕΕ, ορισμένοι από τους οποίους χρονολογούνται από τη δεκαετία του '80, οι Ευρωπαίοι κατασκευαστές δυσκολεύονται να καινοτομήσουν και κινδυνεύουν να ξεπεραστούν από τους ανταγωνιστές τους.

Οι κανόνες πρέπει επειγόντως να επικαιροποιηθούν, ώστε να αντανακλούν την τεχνολογική πρόοδο. Η επικαιροποίηση αυτή παρουσιάζει όμως και άλλα πλεονεκτήματα. Εκτός από την προώθηση της ιδέας να συνδυαστούν διάφορα μεταφορικά μέσα για να βελτιωθεί η απόδοση, θα συμβάλει επίσης στη μείωση της κατανάλωσης καυσίμων από τα βαρέα φορτηγά οχήματα, του λειτουργικού κόστους των μεταφορικών εταιρειών και των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα και άλλων ρύπων.

Το ένα πέμπτο περίπου των συνολικών ευρωπαϊκών εκπομπών CO2 προέρχεται από τις οδικές μεταφορές (οι εκπομπές από τα βαρέα φορτηγά αντιπροσωπεύουν το ένα τέταρτο των εκπομπών από τις οδικές μεταφορές).Αν και η απόδοση των καυσίμων έχει κάπως βελτιωθεί τα τελευταία χρόνια, οι εκπομπές των βαρέων φορτηγών οχημάτων εξακολουθούν να αυξάνονται, κυρίως λόγω της αύξησης των οδικών εμπορευματικών μεταφορών.

Η αναθεώρηση που προγραμματίζει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα δώσει στους Ευρωπαίους κατασκευαστές τη δυνατότητα να σχεδιάσουν και να κατασκευάσουν ένα νέο ευρωπαϊκό «φορτηγό του μέλλοντος», το οποίο θα μπορούσε να πωλείται σε ολόκληρο τον κόσμο και να αποτελεί παγκόσμια αναφορά. Με τον τρόπο αυτό, όχι μόνο θα δημιουργηθεί μια καλή επιχειρηματική ευκαιρία, αλλά θα προκύψουν και θέσεις εργασίας: και τα δύο ωφελούν την οικονομία της Ευρώπης.

Πρώτος στόχος μας είναι να διευκολυνθεί η κατασκευή περισσότερο αεροδυναμικών οχημάτων, ώστε να βελτιωθεί η ενεργειακή απόδοση και η κατανάλωση καυσίμων. Αυτό θα επιτευχθεί μεταξύ άλλων με πτερύγια στο πίσω μέρος των οχημάτων και με νέο σχεδιασμό του θαλάμου. Όταν το φορτηγό κινείται με σταθερή ταχύτητα σε επίπεδη οριζόντια οδό, το 40% περίπου του καύσιμου που καταναλώνει χρησιμοποιείται για εξουδετέρωση της αεραντίστασης, ή της οπισθέλκουσας δύναμης, η οποία επιβραδύνει το όχημα.

Η αναθεώρηση θα δώσει τη δυνατότητα κατασκευής πιο στρογγυλεμένων φορτηγών και εγκατάλειψης του σημερινού "τουβλοειδούς" σχήματος. Τα ρυμουλκούμενα, τα οποία συνήθως προκαλούν μέχρι και το 50% της αεραντίστασης όταν συνδέονται σε οχήματα μεγάλων αποστάσεων, θα εφοδιαστούν με αεροδυναμικές διατάξεις.

Οι βελτιώσεις αυτές μπορούν, αν εφαρμοστούν μαζί, να μειώσουν την κατανάλωση καυσίμων μέχρι και κατά 10%, χωρίς καμία αλλαγή στην ικανότητα φόρτωσης του οχήματος. Πρόκειται για μια σημαντική συμβολή στην οικονομία και το περιβάλλον, δεδομένου ότι το 96% των ενεργειακών αναγκών του ευρωπαϊκού κλάδου μεταφορών καλύπτεται από το πετρέλαιο και τα προϊόντα του.

Έτσι, για ένα τυπικό φορτηγό μεγάλων αποστάσεων θα εξοικονομούνται περίπου 5.000 ευρώ ανά 100.000 χλμ τον χρόνο από το κόστος των καυσίμων. Το πιο στρογγυλεμένο σχήμα αυτών των "έξυπνων" θαλάμων θα αυξήσει την ορατότητα του οδηγού, αποτρέποντας τον θάνατο 300 έως 500 ευάλωτων χρηστών των δρόμων, όπως πεζοί και ποδηλάτες, κάθε χρόνο. Οι θάνατοι στο δρόμο, που οφείλονται σε φορτηγά, θα μειωθούν κατά 10% στην ΕΕ.

Ελπίζουμε ότι, αν προβλεφθούν μικρές αυξήσεις στο μέγιστο βάρος των ηλεκτρικών και υβριδικών οχημάτων ώστε να δέχονται βαρύτερες μπαταρίες, θα προωθηθεί η χρήση καθαρότερων προωστικών συστημάτων στα φορτηγά και τα λεωφορεία.

Οι ευρωπαϊκές μεταφορικές εταιρείες θα μπορέσουν επίσης να ανταποκριθούν στην εξέλιξη των διεθνών προτύπων μεταφοράς με εμπορευματοκιβώτια, επειδή η πρόταση διευκολύνει τη μεταφόρτωση των εμπορευματοκιβωτίων 45 ποδών μεταξύ των θαλάσσιων, οδικών και σιδηροδρομικών μέσων, ενώ σήμερα απαιτείται ειδική άδεια για την οδική μεταφορά τους.

Τα εμπορευματοκιβώτια αυτά τείνουν να αποτελέσουν όλο και περισσότερο τον κανόνα για τις μεταφορές ανοικτής θάλασσας. Αν και αντιπροσωπεύουν σήμερα μόνο το 2 - 3% της συνολικής αγοράς εμπορευματοκιβωτίων στην Ευρώπη, το ποσοστό αυτό αυξάνεται ταχύτατα.

Όταν φθάνουν στα λιμάνια της ΕΕ, τα εμπορευματοκιβώτια αυτά μεταφέρονται στον τελικό τους προορισμό σιδηροδρομικώς, μέσω θαλάσσιας μεταφοράς μικρής απόστασης ή μέσω εσωτερικής ναυσιπλοΐας, αλλά η μεταφορά τους από το λιμάνι στο επόμενο μεταφορικό μέσο όπως και στον τελικό προορισμό γίνεται συνήθως οδικώς.

Τέλος, υπάρχει το πρόβλημα της δίκαιης και συνεπούς εφαρμογής των κανόνων. Σήμερα, η επιβολή των νόμων διαφέρει σημαντικά από τη μια χώρα στην άλλη σε μια εξαιρετικά ανταγωνιστική αγορά. Αυτό σημαίνει ότι ορισμένοι μεταφορείς που λειτουργούν "στα όρια της νομιμότητας" μπορούν να αποκτήσουν σημαντικό πλεονέκτημα μεγιστοποιώντας τα φορτία τους. Από ελέγχους σε οχήματα συνάγεται ότι το ένα τρίτο των βαρέων φορτηγών είναι υπερφορτωμένα, με αποτέλεσμα να προκαλούνται φθορές σε δρόμους και πεζοδρόμια, να τίθεται σε κίνδυνο η οδική ασφάλεια και να επιβαρύνονται οι φορολογούμενοι με περίπου 950 εκατομμύρια ευρώ ετησίως.

Εκτός από την αύξηση του αριθμού των ελέγχων που διενεργούνται από τις εθνικές αρχές, η εγκατάσταση επί των οχημάτων συστημάτων ζύγισης που θα συνδέονται με τον ψηφιακό ταχογράφο, καθώς και η δημιουργία σταθμών ζύγισης εν κινήσει σε κύριους οδικούς άξονες, θα οδηγήσουν σε συνεπέστερους ελέγχους από χώρα σε χώρα.

Η έρευνα και η καινοτομία είναι το κλειδί για τη διατήρηση της ανταγωνιστικότητας, ώστε ο κλάδος μεταφορών της Ευρώπης να διατηρήσει την πρωτοπορία στις τεχνολογικές εξελίξεις και να συνεχίσει να βρίσκεται στην πρώτη γραμμή της παγκόσμιας αγοράς. Χρειαζόμαστε το κατάλληλο νομικό περιβάλλον που θα διευκολύνει αυτή τη διαδικασία.

Η επικαιροποίηση των κανόνων για τα βάρη και τις διαστάσεις των οχημάτων θα δώσει τη δυνατότητα στον τομέα των οδικών μεταφορών να αξιοποιήσει καλύτερα την ενεργειακή απόδοση ώστε να γίνει πιο βιώσιμος και να παραμείνει ανταγωνιστικός και ασφαλής. Με τον τρόπο αυτόν θα ωφεληθούν οι πολίτες της ΕΕ, οι επιχειρήσεις και το περιβάλλον γενικότερα.

του Siim Kalas,
Αντιπροέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής θέματα Μεταφορών

Πηγή: http://trucking.gr/index.php/el/arxeio/diafora/256-oi-odikes-metafores-kai-to-stoixima-gia-tin-ee